A. Deneysel Araştırma

  1. Kontrol amaçlı yapılır.
  2. Örneklem gruplarından birisine müdahale edilir.
  3. Yapay bir uygulama ortamı oluşturulur.
  4. Sosyal bilimlerde ve özellikle eğitim bilimlerinde uygulanması zordur. Bu yüzden çoğu kez uygulanması daha kolay olan yarı-deneysel tasarım tercih edilir.
  5. Temel varsayımı her olayın sebeb sonuç ilişkileri ile açıklanabileceğidir.
  6. Olayları doğrusal olarak nedensellik kanunları ile açıklamak için bağımsız neden değişkenleri izole edilerek mercek altına alınır.
  7. Deneysel çalışmalar bağımsız değişkenler, bağımlı değişken(ler) ve hipotezler(araştırma, boş hipotez, alternatif hipotez) kullanır. Amaç alternatif hipotezlerin yanlış olduğunu göstererek araştırma hipotezini kanıtlamak yani bağımsız kontrol değişkenlerin etkisini ortaya koymaktır.
  8. Kaliteli deneysel çalışmalar olası tüm alternatif hipotezleri ele alır ve eler.
  9. Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması gerektirir.
B. Anket Çalışmaları
  1. Mevcut durumu betimlemek için kullanılır.
  2. Rasgele örneklem kullanarak genelleme yapabilir.
  3. Deneysel çalışmaların ön çalışması olarak kullanılabilir.
  4. Geçerlilik ve güvenilirliğini belirleyen en önemli faktör örneklemin mümkün olduğu kadar büyük olmasıdır.

C. Karşılaştırmalı Çalışmalar

  1. Aynı değişkenin farklı ortamlarda incelenmesidir.
  2. Genellenebilirlik özelliği vardır.
  3. İstatistiksel yöntemler kullanır.
  4. En çok korelasyon durumlarını araştırır.
  5. Sebep - sonuç ilişkilerini araştırabilir.
  6. Deneysel çalışmalara hazırlık olarak yürütülebilir.

D. Ex-post facto çalışmalar

  1. Olay sonrası veya geriye dönük çalışma anlamına gelir.
  2. Var olan şartları inceleyerek, geçmişte olaya neden olabilecek etkenleri araştırır.
  3. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken(ler) üzerindeki etkilerini araştırır.
  4. Uygulanabilirliği yüksektir.
  5. Deney ve kontrol grupları kullanır.
  6. Deney durumları doğal olarak meydana gelmiş olaylardır. Bu yüzden bazı araştırmacılar tarafından deneysel olmayan araştırmaları deneysel araştırmaya benzetme çabası olarak tanımlanmıştır.
  7. Çalışma öncesinde hipotez belirlenmelidir.
  8. Etik veya başka nedenlerle yapay deney yapma mümkün olmadığı durumlarda kullanılır.